Lagunarteko erabileran euskara geroago eta gutxiago erabiltzen dela ikusita, egoerari aurre egiteko aktibatu dira 60 bat lekeitiar. Argia Lekeition izan da, eta herritarrak euskara erabilera sustatzeko egiten ari diren ahaleginaren berri eman du maiatzeko aldizkarian.

Gaur egun, 70 udalerrik osatzen dute UEMA eta hego Euskal Herriko lau herrialdeetako udalak biltzen dituen mankomunitate bakarra da. Eremu instituzionalean, euskalduntzeari dagokionez, erreferentzia bilakatu da UEMA. Egungo Zuzendaritza batzordea osatzen duten lau alderdi politikotako ordezkariak (Bildu, EAJ, Aralar eta independenteak) erronka berari lotuta dihardute lanean, udalerri euskaldunek osatzen duten arnasgune linguistiko kulturalen lurralde-sarea osatzea eta ahalmentzea.

Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko udalak oso ondo daude euskararen erabilerari dagokionez. Hala diote Uemak berak esku artean dituen datuek. Administrazioko arnasgune batzuk Uemako udaletan aurki daitezke. Uemako udalek, oro har, zerbitzua euskaraz bermatzen diete herritarrei.

Agerraldia egin zuten atzo, Zarautzen, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioak, Urola Kostako Udal Elkarteak eta Zarauzko Udalak. Hondakinak kudeatzeko Foru Aldundiaren azpiegitura proposamena aurkeztu zuten, baina kalapita euskaraz aritzeak eragin du. UEMAk eredugarritzat jo du atzoko prentsa agerraldian erabilitako hizkuntza irizpidea.